ဢွင်ႈတီႈ လဵၼ်ႈဢဵၼ်ႁႅင်း ၼၼ်ႉ ဢမ်ႇတၢပ်ႈလူဝ်ႇၵႂႃႇ ၶၢမ်ႇသုမ်းၶၢဝ်းယၢမ်း ႁိူဝ်ႉမွႆႈ ဢွၵ်ႇႁႅင်းတီႈ ႁူင်းလဵၼ်ႈဢဵၼ်ႁႅင်း (Gymnasium - Gym) သေတႃႉၵေႃႈ မီးလွၵ်းလၢႆး တႃႇႁႂ်ႈထၢတ်ႈၵႄႇလူဝ်ႇရီႇ (Calories) ဢၼ်လိူဝ် ၼႂ်းတူဝ်ၸိူမ်ႈႁၢႆလႆႈ ၼင်ႇႁႂ်ႈမီးလွင်ႈ ငၢမ်ႇမႅၼ်ႈၸွမ်း ပၢႆးယူႇလီတူဝ်ၵဝ်ႇ လူၺ်ႈႁဵတ်းၵိၼ် တၢင်းၵိၼ်တၢင်းယႅမ်ႉ ဢၼ်ႁဵတ်းၵိၼ် ယူႇၵူႈဝၼ်း။
သင်ၸိူဝ်ႉဝႃႈ ႁႂ်ႈထၢတ်ႈၵႄႇလူဝ်ႇရီႇ (Calories) ဢၼ်လိူဝ် ၼႂ်းတူဝ်ႁဝ်း ၸိူမ်ႈႁၢႆလႆႈ ၼႆၸိုင် တေႁဵတ်းႁႂ်ႈ ပၢႆးယူႇလီၸဝ်ႈၵဝ်ႇ ၶႅမ်ႉလႅပ်ႈလီ လႄႈ တေဢမ်ႇႁဵတ်းႁႂ်ႈ တူဝ်ၶိင်းႁဝ်းပီး၊ ပေႃးၼၼ် တေႁဵတ်းၸိူင်ႉႁိုဝ် ဢဝ်လွၵ်းလၢႆး ဢူၼ်ႈဢွၼ်ႇ ငၢႆႈငႅမ်ႈသေ ႁႂ်ႈထၢတ်ႈၵႄႇလူဝ်ႇရီႇ ၼႂ်းတူဝ်ႁဝ်း ၸိူမ်ႈႁၢႆလႆႈလႃႇ ပေႃးၼႆၸိုင်-
1) ၸုမ်ႇၼူမ်
ပိူဝ်ႈတႃႇ ၽူႈၸိူဝ်းမီးၸူႉ ၵေႃႉႁၵ်ႉ လႄႈ ၸိူဝ်းတႄႇၼႃႈႁိူၼ်း ယဝ်ႉၼၼ်ႉတႄႉ တေၶႅမ်ႉလႅပ်ႈသၢင်ႇထုၵ်ႇယူႇ၊ ပိူင်လူင် လုၵ်ႉတီႈဢဝ် သီႇသူပ်းၼင်ႇၵၼ် တုမ်ႉတိူဝ်ႉၸုပ်ႇၼူမ်ၵၼ်သေ သမ်ႉၶိုၼ်းႁဵတ်းႁႂ်ႈ ၽိဝ်ၼိူဝ်ႉႁဝ်း လႆႈတွတ်ႇတဵၼ်ႈမႃးၸွမ်းလႄႈ ၸင်ႇၸၢင်ႈႁႂ်ႈ ထၢတ်ႈၵႄႇလူဝ်ႇရီႇ ၸိူမ်ႈႁၢႆလႆႈ ငၢႆႈငၢႆႈယူႇယဝ်ႉ။
2) တႅမ်ႈလိၵ်ႈ
ယူႇတီႈၸဝ်ႈၵဝ်ႇသေ ႁႂ်ႈၶိုၼ်းမႄးထွႆလင် ယွၼ်ႈၵႂႃႇၸူးပၢၼ်ၵဝ်ႇ လူၺ်ႈၸႂ်ႉ လၢႆးဢဝ်မိုဝ်း တႅမ်ႈလိၵ်ႈ ၼိူဝ်ၸေႈသေ သူင်ႇၸွမ်းတိူၵ်ႈလိၵ်ႈ တၢင်တႅၼ်းဢွင်ႈတီႈ တႅမ်ႈလိၵ်ႈၼႂ်း Computer သေသူင်ႇၼႂ်း E-Mail ၸွမ်းၵၢပ်ႈပၢၼ်ၶိုတ်းၸၼ်ႉ IT ၊ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈလၢႆးၼႆႉ ပဵၼ်ၵၢၼ် လႆႈတႅမ်ႈလိၵ်ႈ၊ လႆႈယိပ်းၽိုၼ်လိၵ်ႈ ၸဝ်ႈၵဝ်ႇသေ လႆႈပႆၵႂႃႇမႃး တီႈတိူၵ်ႈသူင်ႇလိၵ်ႈ လူၺ်ႈမီးၵၢၼ်တူင်ႉၼိုင် ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။
3) ၵဵဝ်ႉပီႇၵေႇ (Gum)
ၵဵဝ်ႉၵိၼ် ပီႇၵေႇ (Gum) ဢၼ်ဢမ်ႇပႃး ထၢတ်ႈၵိူဝ်ဝၢၼ် ၼၼ်ႉလႄႈ၊ သင်ၵဵဝ်ႉၵိၼ် ပီႇၵေႇ တင်းႁိုင် 1-ၸူဝ်ႈမူင်းၼႆၸိုင် ႁဵတ်းႁႂ်ႈ ထၢတ်ႈၵႄႇလူဝ်ႇရီႇ ၸိူမ်ႈႁၢႆလႆႈမွၵ်ႈ 11 ၼႆယူႇယဝ်ႉ။
4) ဢၢပ်ႇၼမ်ႉႁွင်ႉၵႂၢမ်း
ပိူဝ်ႈတႃႇ ၵၢၼ်ထူၺ်ႈၸႂ်ၵေႃႈလီ ပၢႆးယူႇလီၵေႃႈယႃႇ တႃႇႁႂ်ႈထၢတ်ႈၵႄႇလူဝ်ႇရီႇ ၸိူမ်ႈႁၢႆလႆႈၼၼ်ႉၵေႃႈ ဢၢပ်ႇၼမ်ႉသေ ႁွင်ႉၵႂၢမ်းၼႆႉ လီသေပိူၼ်ႈယဝ်ႉ၊ သင်ပဵၼ်လႆႈၸိုင် ၶၢဝ်းယၢမ်းဢၢပ်ႇၼမ်ႉယူႇၼၼ်ႉ ႁွင်ႉၵႂၢမ်းႁႂ်ႈသဵင်သုင်သုင် ယိုင်ႈၶႅၼ်ႈလီ၊ သင်ႁွင်ႉၵႂၢမ်း မိူဝ်ႈဢၢပ်ႇၼမ်ႉ တင်းႁိုင် 1-ၸူဝ်ႈမူင်းၸိုင် ႁဵတ်းႁႂ်ႈ ထၢတ်ႈၵႄႇလူဝ်ႇရီႇ ၸိူမ်ႈႁၢႆလႆႈထိုင် 136 ၼႆယဝ်ႉ။
5) ၵိၼ်ၽၵ်းၵီးႁွမ်
ၼႂ်းၽၵ်းၵီးႁွမ်ၼၼ်ႉ ပႃးထၢတ်ႈၵႄႇလူဝ်ႇရီႇ ဢိတ်းဢွတ်းၵူၺ်းဢမ်ႇၵႃး မီးထၢတ်ႈပၼ်ႁႅင်းပႃး တႃႇတေႁႂ်ႈ ထၢတ်ႈၵႄႇလူဝ်ႇရီႇ ၸိူမ်ႈႁၢႆလႆႈ မိူၼ်ၵၼ်၊ လိူဝ်သေၼၼ်ႉ ၸၢင်ႈႁဵတ်းႁႂ်ႈ ၼမ်ႉၼၵ်းလိူတ်ႈ ၼႂ်းတူဝ်ယွမ်းလူင်းသေ ပဵၼ်ၽွၼ်းလီ ပုၼ်ႈတႃႇ ၵူၼ်းၸိူဝ်းမီး လိူတ်ႈသုင်(လိူတ်ႈလိူဝ်)ၶဝ် ၼၼ်ႉတေႉတေႉ။
6) ႁဵတ်းလုၵ်ႉၼင်ႈ၊ လႅၵ်ႈလၢႆးၼင်ႈ
သင်လႆႈၼင်ႈသေ ႁဵတ်းၵၢၼ်ၸိုင် ယႃႇပေဝႆႉပိူင်ၼင်ႈလၢႆးလဵဝ် ယူႇတိၵ်းတိၵ်း၊ ၼိုင်ႈၵမ်း ၼိုင်ႈၵမ်းလႂ် ႁႂ်ႈလႆႈမႄး လွၵ်းလၢႆးၼင်ႈပၼ်၊ သင်ပဵၼ်လႆႈၸိုင် ပေႃးႁူႉဝႃႈ ၸဝ်ႈၵဝ်ႇ ၼင်ႈႁိုင်မႃးတၢၼ်ႇတၢၼ်ႇယဝ်ႉၼႆ ႁႂ်ႈလႆႈလုၵ်ႉသေ တူင်ႉၼိုင်ပႆတၢင်းပၼ်၊ သင်ႁဵတ်းၸိူင်ႉၼႆၸိုင် ၼႂ်း 1-ဝၼ်းလႂ် ၸၢင်ႈႁဵတ်းႁႂ်ႈ ထၢတ်ႈၵႄႇလူဝ်ႇရီႇ ၸိူမ်ႈႁၢႆလႆႈထိုင် 350 ၼႆယဝ်ႉ။
7) ၵိၼ်ၼမ်ႉၼမ်ၼမ်
ၵိၼ်ၼမ်ႉၼမ်ၼမ်ၼႆႉ ပဵၼ်လွင်ႈၵမ်ႉထႅမ် တႃႇမႄးထိင်းပၼ် လူမ်း/ထၢတ်ႈမႆႈ ၼႂ်းတူဝ်ၶိင်းႁဝ်း ၸွမ်းၼင်ႇ ၾိင်ႈၾႃႉရႃႇသီႇ လႅၵ်ႈလၢႆႈလႆႈ၊ သင်ပဵၼ်လႆႈၸိုင် ၵိၼ်ပၼ်ၼမ်ႉလၢင်ႈ(ၵတ်း) ၵူၺ်းယႃႇပေႁႂ်ႈၵတ်းႁႅင်းပူၼ်ႉတီႈ၊ ၵိၼ်ပၼ်ၼမ်ၼမ်တႃႉ၊ ၼိုင်ႈဝၼ်းလႂ် ၸၢင်ႈႁဵတ်းႁႂ်ႈ ထၢတ်ႈၵႄႇလူဝ်ႇရီႇ ၸိူမ်ႈႁၢႆလႆႈမွၵ်ႈ 70 ယူႇယဝ်ႉ။
8) ၵိၼ်ၽဵတ်း
ဢမ်ႇၵိၼ်ၽဵတ်း ၼမ်ႁႅင်းပူၼ်ႉသေတႃႉ ၵူၺ်းၵႃႈၼိုင်ႈဝၼ်းလႂ် သင်ၵိၼ်ပၼ် ဢၼ်ၽဵတ်း ပုင်ႇမၢၼ်ႇ ၼႆၸိုင် ထၢတ်ႈၵႄႇလူဝ်ႇရီႇ ၸၢင်ႈလူႉလႅဝ်လႆႈမွၵ်ႈ 60 ယူႇ၊ တီႈတႅၵ်ႈ - ၼိုင်ႈဝၼ်းလႂ် ၵိၼ်ပၼ် မၢၵ်ႇၽိတ်ႉ မွၵ်ႈၶိုင်ႈၸေႃႉ ၵေႃႈလႆႈ။
9) တူမ်ႈႁုင်ၵိၼ်ၵူၺ်း
တူမ်ႈႁုင် မိုဝ်ႉၵႅင် ႁဵတ်းၵိၼ် ႁင်းၵူၺ်းၼႆႉၵေႃႈ မိူၼ်ၵၼ်တင်း လၢႆးတႅမ်ႈလိၵ်ႈၼင်ႇၵဝ်ႇ၊ ယွၼ်ႉဝႃႈ တၢင်တူဝ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇ လႆႈၵႂႃႇၵၢတ်ႇ၊ သိုဝ်ႉၽၵ်း၊ သွႆးတႅပ်း၊ တူမ်ႈႁုင်၊ ႁၢင်ႈႁႅၼ်း၊ သူတ်ႉၵိၼ်၊ ၽဵဝ်ႈလၢင်ႉ ႁင်းၵူၺ်းလႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈတူဝ်ၶိင်းႁဝ်း လႆႈမီးလွင်ႈတူင်ႉၼိုင်သေ ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်းမွၵ်ႈ 40-မဵတ်ႉ(မိၼိတ်ႉ) ဢွၼ်ႇၵူၺ်း ၸၢင်ႈယႃႉပႅတ်ႈလႆႈ ထၢတ်ႈၵႄႇလူဝ်ႇရီႇ မွၵ်ႈ 130 ယူႇယဝ်ႉ။
10) ၼွၼ်းတီႈႁွင်ႈၵတ်း
မိူဝ်ႈၶၢဝ်းယၢမ်း ႁိမ်းႁွမ်းၽၢႆႇၼွၵ်ႈ မီးဢၢႆႊၵတ်းမႃးၼၼ်ႉ ၸွမ်းၼင်ႇၾိင်ႈထၢတ်ႈ ၼႂ်းတူဝ်ၵူၼ်းႁဝ်းမီးသေ ၸၢင်ႈႁဵတ်းႁႂ်ႈ ထၢတ်ႈမႆႈၼၼ်ႉ ဢွၵ်ႇမႃးဢွမ်ႇပၼ် ၼိူဝ်ႉၼင်တူဝ်ၶိင်းႁဝ်း ႁႂ်ႈဢုၼ်ႇယူႇယဝ်ႉ၊ သင်ႁဝ်းလႆႈၼွၼ်း တီႈႁွင်ႈၵတ်းၵတ်းဢွၼ်ႇၵေႃႈ မိူၼ်ၼၼ်ၼင်ႇၵဝ်ႇ၊ ၼၼ်ႉၵေႃႈ ၸၢင်ႈႁဵတ်းႁႂ်ႈ ထၢတ်ႈၵႄႇလူဝ်ႇရီႇ ၸိူမ်ႈႁၢႆလႆႈ ယူႇယဝ်ႉ။
11) တူၺ်းၸိူင်းၽီ
သင်တူၺ်း ၸိူင်းၽီ ဢၼ်လီသၢၼ်ႈလီၵူဝ် လီလႆႈတူၵ်းၸႂ် သုတ်းယဝ်ႉၵႂႃႇၼိုင်ႈၸိူင်း ၼႆၵေႃႈ ၸၢင်ႈႁဵတ်းႁႂ်ႈ ထၢတ်ႈၵႄႇလူဝ်ႇရီႇ ၸိူမ်ႈႁၢႆလႆႈမွၵ်ႈ 113 ၼင်ႇၵဝ်ႇ၊ ယွၼ်ႉလူၺ်ႈၸႂ်တဵၵ်းတဵင်ၼၼ်ႉ မီးလွင်ႈတိုၼ်ႇသၢၼ်ႈလီၵူဝ် ၶိုၼ်ႈမႃးလႄႈ ၸွမ်းၼင်ႇပိူင်ပဵၼ် ၸီႇဝ(Bio) မီးသေ ၸၢင်ႈႁဵတ်းႁႂ်ႈ ထၢတ်ႈၵႄႇလူဝ်ႇရလီႇ ၸိူမ်ႈႁၢႆလႆႈၵႂႃႇယူႇယဝ်ႉ။
ဢိင်ႈတီႈ - Irrawaddy.com
ပိၼ်ႇတႅမ်ႈ - ၸၢႆးတႆးမၢဝ်း
No comments:
Post a Comment