ၽူႈႁတ်းငၢၼ်လူင် ၸဝ်ႈၸၢမ်ႇထုၼ်း

ဝၼ်းၽူႈႁတ်းငၢၼ်

ၽူႈႁတ်းငၢၼ်ၼႆႉ ၵႂၢမ်းပႃလိႁွင်ႉဝီရပုရိသ၊ ဢႃၸႃၼီယ၊ ပွင်ႇၵႂၢမ်းတႆးဝႃႈ- ၽူႈႁတ်းတၢႆတၢင်ဝၢၼ်ႈမိူင်း၊ ၸိူဝ်ႉၶိူဝ်းတူဝ်ၵဝ်ႇ။ ၵွပ်ႈၶဝ်တၢႆတၢင်ဝၢၼ်ႈမိူင်း၊ ၸိူဝ်ႉၶိူဝ်းတူဝ်ၵဝ်ႇလႄႈ ၵူၼ်းၼႂ်းဝၢၼ်ႈမိူင်းၼၼ်ႉ ၸင်ႇထိုဝ်ပဵၼ် ၵုၼ်းမုၼ်ၸိူဝ်ႉၶိူဝ်း၊ ဝၢၼ်ႈမိူင်းသေ ယုၵ်ႉယွင်ႈသိုပ်ႇသိုပ်ႇၵၼ်မႃး။ 

မိူင်းႁူမ်ႈတုမ် ၸိုင်ႈမၢၼ်ႊ တႄႇႁဵတ်းဝၼ်းၽူႈႁတ်းငၢၼ်မႃးမိူဝ်ႈပီ 1948 ပၢၼ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈတီႊမူဝ်ႊၶရေႊသီႊ ဢၼ်ၸွမ်ၸိုင်ႈ ၸဝ်ႈသျူၺ်ႇတႅၵ်ႈ (ၸဝ်ႈၾႃႉလူင်မိူင်းယွင်ႁူၺ်ႈ) လႄႈ ၸွမ်ၽွင်းလူင်ဢူးၼု ဢွၼ်ႁူဝ် (1948-1962)၊ ထိုင်မႃးၼႂ်းပၢၼ်ၸွမ်သိုၵ်းလူင်ၼေႇဝိၼ်းႁုပ်ႈယိုတ်းဢမ်းၼၢၸ်ႈယဝ်ႉၵေႃႈ ႁဵတ်းမႃးဢဝ်ၼႃႈ ပိူဝ်ႈၵၢၼ် သူၼ်းတုမ်တႃႇတပ်ႉသိုၵ်းမႃးဢမ်ႇဝဵၼ်ႉဢမ်ႇလိုဝ်ႈ (1962-1987)။

ဝၼ်းၽူႈႁတ်းငၢၼ်မိူင်းမၢၼ်ႊၼႆႉ ပဵၼ်ဝၼ်းဢၼ်ၸွမ်သိုၵ်းဢွင်ႇသၢၼ်းႁူမ်ႈတင်းၽွင်းလူင် 6 ၵေႃႉ ၽူႈယိပ်းလုမ်း 1 ၵေႃႉလႄႈ ၽူႈဢဝ်ႁူမ်ႈလူမ်ႈသုၼ်ႇတူဝ်ၸွမ်သိုၵ်းဢွင်ႇသၢၼ်းၵေႃႉၼိုင်ႈ၊ တင်းသဵင်ႈ 9 ၵေႃႉလႆႈထုၵ်ႇၵူၼ်းမိုဝ်းပိုၼ် ၾၢႆႇၵလူင်ႇဢူးၸေႃး (ၸွမ်ၽွင်းလူင်မိူင်းမၢၼ်ႊၵဝ်ႇ) ၶဝ်ႈယိုဝ်းတၢႆၶမ် ၼႂ်းလုမ်းၽွင်းၵၢၼ် မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 19/07/1947 ၽွင်းတိုၵ်ႉႁဵတ်းပၢင်ၵုမ်ၽွင်းလူင်ၶဝ်ယူႇၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ဝၢႆးမိူင်းမၢၼ်ႊလႆႈလွတ်ႈလႅဝ်းၵွၼ်းၶေႃယဝ်ႉ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈမိူင်းႁူမ်ႈတုမ် ၸိုင်ႈမၢၼ်ႊ ၸင်ႇမၵ်းမၼ်ႈ ဢဝ်ဝၼ်းတီႈ 19 လိူၼ်ၵျူႇလၢႆႊၼႆႉ ပဵၼ်ဝၼ်းၽူႈႁတ်းငၢၼ် (ဝၼ်းဢႃႇၸႃႇၼီႇ) ၼႆသေ ယုၵ်ႉယွင်ႈဢဝ် ၵုၼ်းမုၼ်မႃးတေႃႇဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ။ ၼႂ်း 9 ၵေႃႉၼၼ်ႉ ပႃးတႆးၵေႃႉၼိုင်ႈ၊ ပဵၼ်ၸဝ်ႈၸၢမ်ႇထုၼ်း ၸဝ်ႈၾႃႉလူင်မိူင်းပွၼ်။

9-ၸဝ်ႈ ဢၼ်ထုၵ်ႇ ၵလူင်ႇဢူးၸေႃး ယိုဝ်းမိူဝ်ႈဝၼ်းထီႉ 19 July 2017 ၼၼ်ႉ ပဵၼ် ၸွမ်သိုၵ်း ဢွင်ႇသၢၼ်း၊ သၶိၼ်ႇမျႃႉ၊ တီးတူၵ်ႉ ဢူးပၶျူဝ်ႇ၊ ဢူးပဝိၼ်း၊ ၸဝ်ႈၾႃႉလူင် မိူင်းပွၼ် ၸဝ်ႈၸၢမ်ႇထုၼ်း၊ ဢူးရႃႇၸၢတ်ႈ၊ မၢၼ်းပၶၢႆႇ၊ ဢူးဢူင်းမွင်ႇ လႄႈ ယႄးပေႃႇ ၵူဝ်ႇထူၺ်း။

ဝၼ်းတီႈ 12/02/1947 မၢၼ်ႊတင်းတႆး ၶၢင် ၶျၢင်း လႆႈလူင်းလၢႆးမိုဝ်းၼႂ်းလိၵ်ႈႁူမ်ႈမၢႆပၢင်လူင် ပိူဝ်ႈတႃႇ ႁူမ်ႈၵၼ်ၵေႃႇတင်ႈ မိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ၸိုင်ႈမၢၼ်ႊ။ ဝၢႆးၼႆႉႁူမ်ႈၵၼ်ၶွတ်ႇၽွတ်ႈသၽႃးပူၵ်းပွင်ၸိုင်ႈမိူင်းသေ ၶဵၼ်ႇတႅမ်ႈမၢႆမီႈပိူင်ငဝ်ႈပိုင်းမိူင်း (constitution)။ သၽႃးပူၵ်းပွင်ၸိုင်ႈမိူင်း လႆႈမၵ်းမၼ်ႈပၼ်ပိူင်ငဝ်ႈပိုင်းမိူင်း- မိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ၸိုင်ႈမၢၼ်ႊမိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 24/09/1947 ဝၢႆးၽူႈႁတ်းငၢၼ်ၶဝ်သဵင်ႈၵမ် (တၢႆ) လႆႈ 2 လိူၼ်ပၢႆ။ ထိုင်မႃးဝၼ်းတီႈ 04/01/1948 မိူင်းမၢၼ်ႊလႆႈလွတ်ႈလႅဝ်းၵွၼ်းၶေႃ ၼႂ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ၸိုင်ႈမၢၼ်ႊၼႆမႃးတေႃႇ 1962။

ပိုၼ်းၵႅပ်ႈၸဝ်ႈၸၢမ်ႇထုၼ်း

ၸဝ်ႈၾႃႉလူင်မိူင်းပွၼ် (ၽူႈႁတ်းငၢၼ်ၸၢဝ်းၶိူဝ်းတႆး)- တၢၼ်ႈၸဝ်ႈၵိူတ်ႇ မိူဝ်ႈ 31/05/1907။ ပဵၼ်လုၵ်ႈၸၢႆးၸဝ်ႈၶုၼ်ထီး (ၸဝ်ႈၾႃႉလူင်မိူင်းပွၼ်) လႄႈမႁႃတေဝီၸဝ်ႈၼၢင်း ၸိင်ႇဢု (ႁေႃႁွင်ႇ)၊ ၸိုဝ်ႈမိူဝ်ႈလဵၵ်ႉႁွင်ႉ ၸဝ်ႈသႃႇထုၼ်း (ယႂ်ႇမႃးႁွင်ႉၸဝ်ႈၸၢမ်ႇထုၼ်း)။

လွင်ႈၵၢၼ်ႁဵၼ်း

လႆႈႁဵၼ်းဢဝ်လိၵ်ႈဢင်ႊၵိသျ်ႉတင်းလိၵ်ႈမၢၼ်ႊ တီႈၽူႈမၢႆလူင်ၾၢႆႇတႅပ်းတတ်းတြႃး တီႈႁေႃမိူင်းပွၼ် မိူဝ်ႈဢႃယုတိုၵ်ႉလႆႈ 5 ၶူပ်ႇ (ပီ1912)။ ဢႃယု 7 ပီ လႆႈၵႂႃႇယူႇႁူင်းႁဵၼ်းလုၵ်ႈလၢၼ်ၸဝ်ႈၾႃႉၶဝ်တီႈ ဝဵင်းတွင်ၵီႈ (ပီႈ 1914) တေႃႇယဝ်ႉၸၼ်ႉ 10။ ၶိုၼ်းၵႂႃႇသိုပ်ႇႁဵၼ်းဢဝ်ပၺ်ၺႃပၢႆးမၢႆမီႈ တီႈဝဵင်းမိတ်ႉ ထိလႃႇ 6 လိူၼ်ယဝ်ႉ သိုပ်ႇၵႂႃႇၶဝ်ႈႁူင်းႁဵၼ်းပလိၵ်ႊသပ်ႊ (Police Training School) တီႈဝဵင်းလိူဝ်ႇထႅင်ႈ။

ဝၢႆးယဝ်ႉႁူင်းႁဵၼ်းသပ်ႊတီႈဝဵင်းလိုဝ်ႇယဝ်ႉ လႆႈၵႂႃႇႁဵတ်းၵၢၼ်ပဵၼ်ၽူႈၵမ်ႉၽွင်းၾိုၵ်းၵၢၼ် တီႈဝဵင်း မၢၼ်ႈမွၵ်ႇ (ပမေႃႇ-ၼႂ်းၸႄႈမိူင်းၶၢင်ယၢမ်းလဵဝ်)။ ဝၢႆးၼၼ်ႉၶၢႆႉ မႃးႁဵတ်းၵၢၼ်တီႈလုမ်းၶုၼ်ၽွင်းငမ်း တီႈဝဵင်းတွင်ၵီႈ။ ၸဝ်ႈၸၢမ်ႇထုၼ်းၼႆႉ သူင်တၢင်းလဵၼ်ႈႁႅင်းမႃးၸဵမ်မိူဝ်ႈလဵၵ်ႉလႄႈ ၾၢႆႇပၢႆးမွၼ်းၵေႃႈ ၵတ်ႉၶႅၼ်ႇလၢႆလၢႆသႅၼ်းသေ ပဵၼ်ၸဝ်ႈလၢႆးတႆးၵေႃႉၼိုင်ႈ ၼႂ်ႈတူင်ႇဝူင်းလုၵ်ႈလၢၼ်ၸဝ်ႈၾႃႉတင်း လၢႆၼႆယူႇ။ ဢၼ်ၸဝ်ႈသူင်သေပိူၼ်ႈၼႆႉ ပဵၼ်ၵၢၼ်ဢၢၼ်ႇလိၵ်ႈသေ ယင်းပိူတ်ႇဝႆႉပႃးႁွင်ႈဢၢၼ်ႇ လိၵ်ႈသုၼ်ႇတူဝ်ဝႆႉ လူးၵွၼ်ႇၼႆယဝ်ႈ။

ၼႃႈႁေႃတေႃႁိူၼ်း

ၸဝ်ႈၸၢမ်ႇထုၼ်း မီးၼၢင်းမိူင်းလူင်ၸိုဝ်ႈၸဝ်ႈၶိၼ်ႇတွင်း၊ ပဵၼ်လုၵ်ႈယိင်းၸဝ်ႈၶိၼ်ႇမွင်ႇလႄႈၸဝ်ႈ ၼၢင်းဢိင်ႇ ၸဝ်ႈၾႃႉ လူင်မိူင်းမိတ်ႈ။ မီးလုၵ်ႈလူၺ်ႈၵၼ် 4 ၸဝ်ႈ၊ ၸိုဝ်ႈၸဝ်ႈသုၼၼ်ႇတႃႇ၊ ၸဝ်ႈ သိူဝ်ႁူမ်ႇ၊ ၸဝ်ႈၶႆႇၾႃႉ လႄႈၸဝ်ႈမျိၼ်ႉၵျီႇ။ တၢၼ်ႈၸဝ်ႈလႆႈၵေႃႇသၢင်ႈဝႆႉ ႁူင်းယႃပၢၼ်မႂ်ႇ ဢၼ်မီး တဵင်းၼွၼ်းတႃႇၵူၼ်းပဵၼ် 60 လင်ၼၼ်ႉ ဝႆႉပၼ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ၵူၼ်းမိူင်း ဝဵင်းမိူင်းပွၼ်လင်ၼိုင်ႈ။

ပုတ်ႈႁၢင်ႈႁေႃ ႁဵတ်းၵၢၼ်မိူင်း

လႆႈၶိုၼ်ႈပဵၼ်ၸဝ်ႈၾႃႉတႅၼ်းပေႃႈၸဝ်ႈ မိူဝ်ႈ 27/06/1928 ။ ၶုၼ်ဢင်းၵိသျ်ႉၶဝ် မၵ်းမၼ်ႈပဵၼ်ၸဝ်ႈ ၾႃႉမိူဝ်ႈ 1929 လႄႈမွပ်ႈပၼ်ဝႂ်သႃႊၼၢတ်ႉမိူဝ်ႈ 1932 ၼီႈ။ တၢၼ်ႈၸဝ်ႈၼႆႉ မိူဝ်ႈပၢင်ၵုမ်ပၢင်လူင် ၵမ်း 1 တီႈပၢင်လူင် (ဝဵင်းလၢႆးၶႃႈ) ဢၼ်ႁဵတ်းမိူဝ်ႈ 20-28/03/1946 ၼၼ်ႉၵေႃႈ လႆႈၵႂႃႇၶဝ်ႈႁူမ်ႈသေ ယင်းလႆႈ လၢတ်ႈသပ်းလႅင်းၵၢၼ်ၽုၵ်ႇသွမ်ႈ ဢၼ်ၶိုတ်းၵၢပ်ႈလႄႈလၢႆးလဵင်ႉသတ်း ဢၼ်ၶိုတ်းၸၼ်ႉ ၼႂ်းပၢင်ၵုမ်။ မိူဝ်ႈတင်ႈၶွင်ႊသီႊၸဝ်ႈၾႃႉလူင်တီႈပၢင်ၵုမ်ၼၼ်ႉ လႆႈၶဝ်ႈ ပဵၼ်လုၵ်ႈၸုမ်းသေ မိူဝ်ႈၶတ်း လိူၵ်ႈၸုမ်းပွင် ၵၢၼ်ၶွင်ႊသီႊၸဝ်ႈၾႃႉလူင် 7 ၸဝ်ႈ ၼႂ်းလိူၼ်ၵျူႊလၢႆႊၼၼ်ႉၵေႃႈ လႆႈထုၵ်ႇလိူၵ်ႈပႃး ၸဝ်ႈၼိုင်ႈ။

လိၵ်ႈႁူမ်ႈမၢႆပၢင်လူင်

ထိုင်မႃးမိူဝ်ႈပၢင်ၵုမ်ပၢင်လူင်ၵမ်း 2 ဢၼ်ပဵၼ်ပၢင်ၵုမ်ၶိုၵ်ႉလိုၵ်ႉၵိုၵ်းပိုၼ်း မိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ၸိုင်ႈမၢၼ်ႊ၊ တႆး ၶၢင် ၶျၢင်းတင်း မၢၼ်ႊ ႁူမ်ႈၵၼ်လူင်းလၢႆးမိုဝ်းလိၵ်ႈႁူမ်ႈမၢႆပၢင်လူင် ပိူဝ်ႈတႃႇၵေႃႇတင်ႈမိူင်းႁူမ်ႈတုမ် လူၺ်ႈၵၼ် မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 12/02/1947 ၼၼ်ႉ ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 07/02/1947 တီႈပၢင်ၵုမ်လႆႈ ၶတ်းလိူၵ်ႈ ၸုမ်းဢုပ်ႇဢူဝ်း 6 ၵေႃႉ မီးတင်းတႆး ၶၢင်လႄႈ ၶျၢင်း တႃႇတေႁပ်ႉဢုပ်ႇဢူဝ်းတင်းၽူႈဢွၼ် ႁူဝ်မိူင်း မၢၼ်ႊ ဢၼ်မီးၸွမ်ႁၢၼ်ဢွင်ႇသၢၼ်းတေၼမ်းႁူဝ်မႃး ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 11 ၼၼ်ႉလႂ်၊ မိူဝ်ႈၵေႃႇတင်ႈ ၵေႃပွင်ၵၢၼ်ၶွင်ႊသီႊမိူင်းတႆး ၼႂ်းဝၼ်းၶိူဝ်းတႆး ဝၼ်းတီႈ 7 ၼၼ်ႉလႂ်၊ မိူဝ်ႈၵေႃႇတင်ႈၸုမ်းပွင်ၵၢၼ် ၵူၼ်းမိူင်းသၼ်လွႆၽွမ်ႉႁူမ်ႈ ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 11 ၼၼ်ႉလႂ်၊ တီႈပၢင်ၵုမ်လႆႈလိူၵ်ႈဢဝ်ၸဝ်ႈၸၢမ်ႇထုၼ်း ၶဝ်ႈပဵၼ်လုၵ်ႈ ၸုမ်းၸွမ်းတင်းသၢမ်တီႈ။

ၼႃႈၵၢၼ်ၸဝ်ႈ

ၸဝ်ႈၸၢမ်ႇထုၼ်း ၸဝ်ႈၾႃႉလူင်မိူင်းပွၼ်ၼႆႉ ပဵၼ်ၽူႈတၢင်တူဝ်မိူင်းတႆး ဢၼ်လူင်းလၢႆးမိုဝ်းၼႂ်းလိၵ်ႈ ႁူမ်ႈမၢႆပၢင်လူင် မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 12/02/1947 ၼၼ်ႉၸဝ်ႈၼိုင်ႈသေ ဝၢႆးပၢင်ၵုမ်ပၢင်လူင် လႆႈထုၵ်ႇလိူၵ်ႈ ပဵၼ်ၽွင်းလူင်ဢၼ်ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈ မိူင်းသၼ်လွႆ ၼႂ်းၶွင်ႇသီႇပွင်ၵၢၼ်ၶႃႈလူင်ယႂ်ႇမိူင်းမၢၼ်ႊ (မြန်မာနိုင်ငံ ဘုရင်ခံေကာင်စီ)။ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 15/02/1947 ၼႂ်းပၢင်ၵုမ်ၽူႈတၢင်တူဝ်ၸဝ်ႈၾႃႉ လႄႈ ၽူႈတၢင်တူဝ်ၵူၼ်းမိူင်း ဢၼ်ႁဵတ်းတီႈႁေႃယွင်ႁူၺ်ႈ ဝဵင်းတွင်ၵီႈၼၼ်ႉၵေႃႈ လႆႈလိူၵ်ႈတၢၼ်ႈ ၸဝ်ႈၶဝ်ႈပဵၼ် လုၵ်ႈၸုမ်းၶွင်ႇသီႇမိူင်းတႆး (ဝၢႆးၼႆႉ ပဵၼ်ႇမႃးပဵၼ်ၶွင်ႇသီႇမိူင်းတႆးၽွမ်ႉႁူမ်ႈ) ပႃး။ 

မႃးၼႂ်းလိူၼ်မၢတ်ႉၶျ် ၸဝ်ႈလႆႈထုၵ်ႇလိူၵ်ႈပဵၼ်လုၵ်ႈၸုမ်းၶွင်ႊသီႊတွင်ႈထၢမ်ၵၢင်ၸႂ်ၵူၼ်းမိူင်းသၼ် လွႆထႅင်ႈသေ ထိုင်မႃးဝၼ်း တီႈ 26 လိူၼ်မၢတ်ႉၶျ် ၸဝ်ႈလႆႈႁပ်ႉဢဝ်ပုၼ်ႈၽွၼ်းၽွင်းလူင်တီႈၵိူဝ်းၵုမ် ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈမိူင်းသၼ်လွႆ ဢၼ်ဢမ်ႇ မီးႁွင်ႈၵၢၼ် ၼႂ်းၶွင်ႊသီႊပွင်ၵၢၼ်ၶႃႈလူင်ယႂ်ႇမိူင်းမၢၼ်ႊ။ လႆႈထုၵ်ႇ လိူၵ်ႈပဵၼ်ၽူႈတႅၼ်းၽွင်းၼႂ်းဝဵင်းမိူင်း ပွၼ် တႃႇၵႂႃႇၶဝ်ႈႁူမ်ႈသၽႃး ပူၵ်းပွင်ၸိုင်ႈမိူင်း မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 13/05/1947 ။ မိူဝ်ႈသၽႃးပူၵ်းပွင် ၸိုင်ႈမိူင်း ႁွင်ႉပၢင်ၵုမ်ၼၼ်ႉ ၸဝ်ႈၸၢမ်ႇထုၼ်း လႆႈၶဝ်ႈပႃးၼႂ်းၶွမ်ႊမိတီႊၶဵၼ်ႇတႅမ်ႈမၢႆ မီႈပိူင်ငဝ်း ပိုင်းမိူင်းလႄႈ လႆႈၶဝ်ႈပႃးတင်းၵေႃၽႄ မိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ႊလႄႈၵေႃၽႄၸေႊမိူင်း ႁူမ်ႈတင်းၵေႃၽႄဢၼ်ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈ ၵူၼ်းၶိူဝ်းဢွၼ်ႇၶဝ်ၼၼ်ႉ တင်းသၢမ်တီႈထႅင်ႈ။

ၼွၼ်းၽေး

မိူဝ်ႈတိုၵ်ႉႁဵတ်းပၢင်ၵုမ်ၸုမ်းၽွင်းလူင်-လူင်ပွင်ၸိုင်ႈမိူင်းမၢၼ်ႊ တီႈလုမ်းၽွင်းလူင် (ဢတႂႃၼ်းဝုၼ်ႇ မျႃးယူင်း- ဝၢႆးမႃးပဵၼ် ဝုၼ်ႇၵျီးမျႃးယူင်း) မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 19 လိူၼ်ၵျူႊလၢႆႊပီ 1947 ယၢမ်း 10:37 မူင်းၼၼ်ႉ လႆႈထုၵ်ႇ ၵလူင်ႇဢူးၸေႃး ၶိုင်ၵၢၼ်ႁၢႆႉႈ ယိုဝ်းၸွမ်းၵၼ်တင်း ၸွမ်ႁၢၼ်ဢွင်ႇသၢၼ်းသေ ပိူၼ်ႈတင်း 8 ၵေႃႉတၢႆထင်တီႈ သေတႃႉ တၢၼ်ႈၸဝ်ႈၼႆႉ လႆႈထုၵ်ႇယိုဝ်းတိူဝ်ႉ တီႈႁူဝ်မႃႇသွင်ႁွႆးသေ ဝၢတ်ႇၸဵပ်းႁၢဝ်ႈႁႅင်းလႄႈ ၵႂႃႇၼွၼ်းၽႄး (ၵမ်ႈၽွင်ႈဝႃႈ ၺႃးသမ်းယႃသေၼွၼ်းၽေး) တီႈႁူင်းယႃမိူဝ်ႈဝၼ်း တီႈ 20 ယၢမ်း 12:00 မူင်းတဵင်ႈဝၼ်းၼၼ်ႉၼႆယဝ်ႈ။ 

ရုပ်ႈၵလၢပ်ႈၶၢပ်ႈတူဝ်ၸဝ်ႈ လႆႈဢဝ်ၶိုၼ်းမႃး လုမ်းလႃးသၢင်းၵဵဝ်ႇ ၶိုၼ်းတီႈမိူင်းပွၼ်မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 08/04/1948 ၼၼ်ႉယဝ်ႉ တဝ်ႈလုပ်ႇၸဝ်ႈမႅင်ႇ ပဵၼ်သွင်ပုၼ်ႈသေ ပုၼ်ႈၼိုင်ႈဢဝ်ၽဵတ်ႇၾင်ဝႆႉတီႈၵုတ်းၸဝ်ႈၾႃႉ ဢၼ်မီးတၢင်းၸၢၼ်းဝဵင်းမိူင်း ပွၼ်။ ထႅင်ႈပုၼ်ႈၼိုင်ႈ ဢဝ်ၵႂႃႇၽဵတ်ႇၾင်ဝႆႉတီႈဝိမၢၼ်ႇဢႃႇၸႃႇၼီႇ (မိူဝ်ႈလဵဝ်ႁွင်ႉဝႃႈ-တူႇယႄးၵွင်း သိၸ်ႉတီႇပိမၢၼ်ႇ- ဝိမၢၼ်ႇသိုၵ်းၽူႈႁတ်းႁၢၼ်) ၼႂ်းဝဵင်းတႃႈၵုင်ႈ။

ပဵၵ်ႉဝႃႈ ဢမ်ႇတၢႆဝၼ်းလဵဝ်ၵၼ်ၵေႃႈ လႆႈထုၵ်ႇယိုဝ်းဝၼ်းလဵဝ်ၵၼ် (မိူၼ်တၢႆဝၼ်းလဵဝ်ၵၼ်) လႄႈ ၸင်ႇဢဝ်မၵ်းမၼ်ႈပဵၼ် ဝၼ်း 19 မိူၼ်ၵၼ်၊ ႁွင်ႉဝႃႈဝၼ်းတီႈ 19 ဝၼ်းဢႃႇၸႃႇၼီႇၼႆ သိုပ်ႇၵၼ်မႃး ၵူႈၶူပ်ႇပဵၼ်ပီ လႄႈတေသိုပ်ႇၵႂႃႇတေႃႇၸူဝ်ႈ လုၵ်ႈပၢၼ်လၢၼ်ၼႆယူႇ။ ၵူၼ်းတႆးၼႂ်းမိူင်းထႆးတႄႉ ဢွၼ်ၵၼ်ႁဵတ်းဝၼ်းၽူႈႁတ်းငၢၼ်တႆး ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 20 လိူၼ်ၵျူႊလၢႆႊၼႆႉမႃးၵူႊပီပီ။

ၽိုၼ်ၶၢဝ်ႇၵူႈဝၼ်းတႃႈၵုင်ႈ (ရန်ကုန်နေ့စဉ်သတင်းစာ) ဢၼ်ဢွၵ်ႇဝႆႉ မိူဝ်ႈဝၼ်းထီႉ 20 July 2017 ၵဵဝ်ႇၵပ်း ၽူႈၵတ်ႉငၢၼ် 9-ၸဝ်ႈ ထုၵ်ႇၺႃး ၵလူင်ႇဢူးၸေႃး ယိုဝ်းတၢႆ မိူဝ်ႈဝၼ်းထီႉ 19 July 2017

   

                                                       

ဢိင်တီႈ - Wikipedia